In mijn gesprekken met ouders, merk ik dat hun zorgen meestal vallen in een van de volgende 2 categorieën:

Sommige ouders geven aan dat hun frustratie is, dat hun puber niet genoeg moeite doet op school.

“Mijn zoon is slim, en hij zou het zo goed kunnen doen, als hij meer z’n best zou doen. Hij doet het goed op toetsen, maar leert bijna niet en maakt zich niet druk over het inleveren van opdrachten. Als hij wat beter zijn best zou doen, zou hij allemaal goede cijfers halen. Maar hij doet alsof het hem niet interesseert’.

Een andere groep ouders geeft aan dat ze zich zorgen maken over faalangst bij hun kind tav school.

‘Mijn dochter begrijpt de leerstof best, maar ze wordt zo zenuwachtig dat ze de vragen niet meer kan beantwoorden. Ze heeft weinig vertrouwen in haar kunnen en neigt ernaar om op te geven of dingen voor zich uit te schuiven wanneer ze moeilijk zijn. Ze is erg gevoelig voor feedback van haar leerkrachten- ze is van streek als ze kritiek krijgt of een slecht cijfer terugkrijgt’

Deze zorgen lijken erg uiteen te liggen, niet? Een leerling geeft niet genoeg om school, terwijl de ander er teveel om geeft.

Maar wat als er EEN factor zou zijn, die het gedrag van beide leerlingen zou verklaren? Een enkele karakteristiek die de motivatie, veerkracht en openheid naar nieuwe ervaringen, houding tav fouten en liefde voor leren van de leerling beïnvloed?

Er IS zo’n factor…. En die heet ‘mindset’.

Growth of Fixed Mindset?

Dr. Carol Dweck, een onderzoekster uit Amerika, heeft ontdekt dat leerlingen een van de twee mindset’s hebben: een growth (groei) of fixed (vaste) mindset.
En de verschillen daartussen hebben grote impact op hun toekomst.

Welke mindset heeft jouw kind/puber?

Welke van de volgende beschrijvingen lijkt het meest op jou kind?

Leerlingen met een ‘Fixed mindset’…

• geloven dat intelligentie een onveranderbare kwaliteit is (je hebt het of je hebt het niet)
• willen bewijzen hoe slim ze zijn
• vermijden vaak inspanning (‘Als je moeite moet doen, ben je gewoon niet zo slim’)
• zijn voornamelijk gefocused op resultaten (‘ik wil een 10 halen op de toets’)
• voelen zich slim wanneer ze iets meteen onder de knie hebben.
• houden niet van fouten maken
• vermijden onderwerpen die moeilijk zijn voor hen (‘ik ben niet goed in rekenen/wiskunde’)

Leerlingen met een ‘growth mindset ‘…

• geloven dat intelligentie en vaardigheden zich ontwikkelen in de loop van de tijd, als een resultaat van oefenen en hard werken
• willen zoveel mogelijk leren en groeien als mogelijk is.
• genieten van inspanningen en werken hard om iets te bereiken (‘hoe harder ik werk, hoe beter is er in word’) – zijn primair gefocussed op leren en verbeteren (ik wil dit begrijpen’)
• voelen zich slim wanneer ze iets uitdagends hebben geleerd.
• zien fouten maken als gelegenheid /kans om iets te leren.
• gaan actief moeilijke onderwerpen aan (‘ik kies het moeilijke programma, de leerkracht is strenger, dus leer ik meer van haar’)

Hoe mindsets ontwikkelen/ontstaan

Wat we hebben geleerd van onderzoeken over de groeimindset is dat, wanneer leerlingen geprezen worden voor hun resultaten, zij de neiging hebben om een fixed mindset te ontwikkelen.
Leerlingen die geprezen worden om hun inspanning, aan de andere kant, nemen meer een groeimindset aan.

In één onderzoek van Carol Dweck, de leerlingen beloond werden om hun intelligentie (‘Dit heb je goed gedaan, je moet wel erg slim zijn’) ten opzichte vanwege hun inspanning (‘Dit heb je goed gedaan, je hebt vast hard gewerkt daarvoor!’) waren minder bereid om uitdagende vraagstukken aan te gaan, minder volhardend wanneer zij geconfronteerd werden met moeilijke problemen en gingen vaker liegen over hun resultaten.

Het blijkt dat wanneer je leerlingen vertelt hoe slim ze zijn, dit een goed idee lijkt op dat moment, maar het heeft eigenlijk belangrijke negatieve consequenties.

Het probleem met het prijzen van de intelligentie van de leerlingen is dat zij hun resultaten als een product gaan zien van hun aangeboren intelligentieniveau, in plaats van een product van hard werken en inspanning.

Bovendien, wanneer zij eenmaal het label van ‘het slimme kind’ hebben, zijn zij bang om het te verliezen. Het grootste falen in de ogen van een leerling met een fixed mindset is dat zij heel hard proberen en dan falen om hun doel te bereiken. Dit is funest, omdat het hen suggereert dat ze eigenlijk helemaal niet zo slim zijn (wanneer het lukt wat ze doen, betekent dat ze ‘slim’ zijn, maar wanneer het ze niet lukt betekent dat dat ze ‘dom’zijn).

Om deze mogelijkheid te vermijden, zullen leerlingen met een fixed mindset soms zichzelf proberen te beschermen tegen het mogelijke falen, door er eigenlijk helemaal geen moeite voor te doen.
Als het hen dan niet lukt, is hun falen te wijten aan hun tekort aan inspanning en niet aan hun gebrek aan intelligentie.

Voor leerlingen met een groeimindset, aan de andere kant, is deze benadering niet zinvol. Voor hen is intelligentie geen aangeboren kwaliteit, maar is het in plaats daarvan iets wat ontwikkeld kan worden door inspanning. Voor hen betekent kiezen om het niet te proberen, een ‘domme’ keuze.

Het GOEDE nieuws…

Het goede nieuws is dat mindsets geleerd kunnen worden en – net als de rest van ons brein- kunnen de fixed en groeimindset veranderen. In feite is het onderwijzen van leerlingen over de groeimindset essentieel om hun prestaties op school te veranderen.

De onderzoeken van Carol Dweck hebben laten zien dat, wanneer leerlingen de groeimindset leren, in combinatie met studievaardigheden, zij een significant grotere verbetering in hun cijfers hebben dan leerlingen die alleen studievaardigheden leren.

Daarom is het zo belangrijk dat leerlingen leren over hoe hun brein kan groeien, hoe fouten leiden tot leren en hoe het overwinnen van moeilijke opgaven helpt om ons brein sterker te laten groeien.

Bijvoorbeeld, als een leerling ‘slecht’ is in het georganiseerd blijven, betekent dit niet dat hij daar altijd slecht zal blijven. Hoe meer hij oefent in organiseren, hoe beter hij er in zal worden. Dat is gewoon de manier waarop onze hersenen werken. Alles kan verbeterd worden door inspanning en gerichte oefening.

Het aannemen van een groeimindset heeft belangrijke voordelen.

Minder faalangst
Omdat ze gericht zijn op leren en verbeteren in plaats van ‘gelijk hebben’, hebben leerlingen met een groeimindset minder last van faalangst op school en voor toetsen. In plaats van het afwimpelen van uitdagende onderwerpen als ‘stom’ of concluderen. ‘Ik ben hier niet goed in’, zijn zij veerkrachtiger en gaan ze gemakkelijker om met tegenslagen, omdat zij hun ‘fouten’ zien als tijdelijk en veranderbaar, in plaats van indicaties voor hun ‘fixed’ onderliggende vermogen.
Open staan voor feedback en opbouwende kritiek
Omdat leerlingen met een groeimindset meer gefocused zijn op het verbeteren van zichzelf, in plaats van het bewijzen van hun waarde, staan zij open voor feedback en opbouwende kritiek. En door continu hun hersenen te stimuleren met nieuwe moeilijke uitdagingen, verbeteren zij hun vermogen om te leren en te groeien in de tijd.

Wat kun je als ouder/leerkracht doen?

Wanneer je vermoed dat je kind een fixed mindset heeft, wat kan je er aan doen?

• Prijs je kind om hun inspanning, niet voor hun resultaten. Focus minder op cijfers en meer op de inspanning die ze geleverd hebben om de resultaten te halen. Bijvoorbeeld, wanneer je kind thuiskomt met een 10, benadruk ‘Wow, dat is mooi! Jouw leren is echt de moeite waard geweest!’.

• Vermijd het prijzen van resultaten die weinig of geen inspanning vereisen. Bij voorbeeld, als je weet dat je kind een 10 haalt zonder ervoor te leren, benadruk die 10 dan niet. Probeer in plaats daarvan te vragen wat hij geleerd heeft van de les, of wat hij het meest interessant vond aan deze les.

• Als je kind zijn best heeft gedaan en geen goed cijfer heeft gehaald, benadruk hun gevoelens en geef terug wat je hem hoort zeggen… bij voorbeeld: ‘Het klinkt alsof je behoorlijk gefrustreerd bent over deze toets’. Wanneer zij zich gehoord en begrepen voelen, kun je hen vragen stellen als: ‘Wat denk je dat je hiervan zou kunnen leren?” en ‘Hoe zou je dingen de volgende keer anders kunnen doen?’.

• Wees een groeimindset rol model. Omarm uitdagingen die je tegenkomt en behandel fouten als kansen om te leren en te groeien. Als je een fout maakt, overweeg het te delen met je kind en praat over de waardevolle lessen die je geleerd hebt van de ervaring. Wanneer ze fouten maken, buig hun ‘fout’ om als een positieve kans om te leren en te groeien.

Het omzetten van een vaste mindset in een groeimindset is geen gemakkelijk opgave. Toch is het essentieel om ermee aan de slag te gaan, aangezien een groeimindset de basis vormt van een positieve en succesvolle schoolloopbaan.

Ik hoop dat je met de informatie en tips uit de voeten kan. Als je meer wil leren over het concept van groei en vaste mindsets, raad ik je aan de TED talk van Carol Dweck te kijken.

Mindset coaching

Het kan een lange weg zijn om je kind thuis “groeimindset’ boodschappen mee te geven en hen te helpen in hun houding ten opzichte van school, leren en falen.

Voor pubers kan het helpen om de boodschappen te horen van een onafhankelijk persoon, naast de ouder.

In mijn coachingsprogramma’s kan ik kinderen helpen om te identificeren welke mindset zij op school aannemen. En onderzoeken op welke manier je dit kan verschuiven naar een meer groei georiënteerde mindset en welke invloed dit heeft op hun houding, motivatie, stress en resultaten.

Spreekt het je aan en wil je er (zelf of met je kind) mee aan de slag, geef je dan op voor een gratis 30 minuten ‘groeigesprek’